جغرافیای کوهپایه
این شهرستان یکی از گستردهترین و قدیمیترین شهرستان های استان اصفهان میباشد که در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار گرفته و از شمال به شهرستانهای اردستان و برخوار و میمه و از جنوب به جلگه و بن رود استان اصفهان و از شرق به استان یزد و شهرستان نایین و از غرب به بخش مرکزی اصفهان محدود میشود.
ارتفاع مرکز و جنوب بخش از سطح دریا ۱۵۷۰ متر و شمال آن ۳۳۰۰ متر میباشد. وسعت شهرستان کوهپایه حدود ۳۰۰۰ کیلومتر مربع است و تقریباً ۲۰٪ از وسعت استان اصفهان را به خود اختصاص دادهاست. همچنین برابر آخرین تقسیمات کشوری (سال ۱۳۸۰) دارای سه شهر به نامهای کوهپایه، سجزی و تودشک و ۴ دهستان به نامهای جبل، تودشک، زفره و سیستان و بیش از ۵۴۸ روستا، مزرعه و مکان میباشد، که از این تعداد در ۲۷ روستا شورای اسلامی تشکیل شده و ۲۷ دهیاری نیز راهاندازی گردیده که از این تعداد ۱۴ دهیاری مصوب میباشد.
مرکز شهرستان ، شهر کوهپایهاست که در عهد قاجار که تقسیمات کشوری بصورت ایالت و ولایت و بلوک بوده؛ کوهپایه مرکز بلوک اربعه (جرقویه، اردستان و رودشتین) بودهاست و از سال ۱۳۱۶ تا به حال مدت حدود ۷۱ سال است که مرکز جغرافیایی، سیاسی منطقه کوهپایه میباشد (تا سال ۱۳۷۳ بخشهای جلگه و بن رود جزیی از بخش کوهپایه بودند). مطالعات و تحقیقات زمینشناسی نشان میدهد که زمانی بخش کوهپایه را کلاً آب فراگرفته بوده (بجز مناطق کوهستانی) و به مرور زمان به خشکی تبدیل شده؛ به ترتیب مراکز جمعیتی زفره، کوهپایه و … ایجاد شده و اگر این نظر صحیح باشد شهرها و روستاهایی که در ارتفاعات قرار دارند قدمت بیشتری نسبت به نقاط دیگر دارند. ولی آنچه مسلم است پیشینه فرهنگی، مذهبی، آثار باستانی با هویت بجا مانده از ادوار گذشته، با سوادی و سطح تحصیلات عالی و … حاکی از قدمت و غنای فرهنگی مردمان این منطقه رانشان میدهد.
انواع مشاغل کشاورزی، دامداری، صنایع دستی، خدماتی و اداری در این بخش وجود دارد و این بخش دارای سه شهرک صنعتی مصوب (سجزی (شهرک صنعتی بزرگ شرق اصفهان سگزی)، کوهپایه و) و چندین نقطه صنعتی روستایی با بیش از یکصد کارخانه و فخاری فعال میباشد و حدود سه هزار نفر کارگر در آنها مشغول بکار هستند. در بخش کوهپایه حدود ۶۰ اداره، ارگان، نمایندگی، دفتر، مراکز نظامی، انتظامی، قضایی، آموزشی، تعاونی و بانک مشغول به انجام و ارایه خدمات به مردم هستند. تعداد کارمندان ادارات ۱۰۰ شهرستان نفر، تعداد کارگران کارخانههای شهرستان ۳۰۰ نفر و تعداد افراد شاغل در اصناف بخش ۱۰۰ نفر میباشد.